vrijdag 2 oktober 2009

Weetjes

Vandaag was Harvest Day van de psychologie faculteit op Harvard. Op deze dag geven alle faculty members een korte presentatie over wat hun lab allemaal heeft bereikt in het afgelopen jaar. Ik was erbij, en ik heb heel veel Nieuwe Belangwekkende Kennis opgedaan.

Vers bijvoorbeeld uit het Canine Cognition Lab (ja het bestaat, ja het zit zelfs in mijn gebouw, iedere dag honden in de lobby, allemaal voor de wetenschap): Honden kunnen we de emotionele gezichtsuitdrukkingen van mensen interpreteren en gebruiken als leidraad voor hun gedrag, maar de emotionele lading van spraak, daar kunnen ze niets mee. Nuttige kennis voor alle verse hondenbezitters in mijn familie! Lachen en boos kijken, meer heb je niet nodig.

En voor al die vrienden van Yair die zich plotseling zijn gaan voortplanten: Kinderen vertonen altruistisch gedrag al vanaf voordat ze een jaar oud zijn. Ze zullen deuren open doen voor mensen die dat zelf niet kunnen en ze pakken dingen voor je op als je ze laat vallen. Dit altruistisch gedrag is niet afhankelijk van de aanwezigheid van een ouder (met de daarbij horende mogelijkheid op straf of beloning). Sterker nog, kinderen die regelmatig werden beloond met kadootjes voor altruistisch gedrag vertoonden daarna minder behulpzaam gedrag dan daarvoor. Dus, als je kind iets aardigs voor je doet, vooral niet belonen met materiele zaken!
Maar ander onderzoek liet zien dat kinderen pas vanaf 8 jaar een concept ontwikkelen van oneerlijke verdeling waar anderen het slachtoffer zijn (bijvoorbeeld als zij 4 m&m's krijgen en een ander kindje maar 1). Dus zoooo ontzettend veel moet je ook niet verwachten van het altruistische vermogen van je peuter.

Hmmmm, wat heb ik nog meer geleerd? O ja, als mensen een heleboel moeilijke vragen moeten beantwoorden (Hoe lang is bijvoorbeeld de levenscyclus van een menselijke wimperhaar?) dan.... denken ze aan Google. Echt waar. Meerdere experimenten laten dit consistent zien. Dat is een mooi weetje voor mensen die alles googlen, zoals, uhm, ik.

O ja, o ja, o ja, deze is voor alle mensen die ooit liegen. Oh nee, die lezen mijn blog natuurlijk niet! Maar ja, anyway, toch maar even gewoon voor de leuk. Josh Greene heeft een briljant experiment gedaan waarbij hij mensen zover kreeg om te liegen in een fMRI scanner, zodat hij kon kijken wat er gebeurt in het brein als mensen wel en niet liegen. Hoe heeft hij dat voor elkaar gekregen? Als je mensen vraagt om te liegen, dan is het natuurlijk niet meer echt liegen... Dus hij deed het volgende: Hij vroeg mensen om te voorspellen wat de uitkomst van een muntworp zou zijn, kop of munt. Voor iedere keer dat ze het goed hadden kregen ze geld. De crux was dat in het ene blok mensen VOORDAT de munt was geworpen moesten zeggen wat hun voorspelling was, en in het andere blok NADAT de munt was geworpen. In het laatste geval kan je dus gemakkelijk zeggen dat je toevaaaaallllllig alweer precies inderdaad had voorspeld dat het kop zou worden, mag ik nu mijn $7 dan alsjeblieftdankjewel. Dus, achteraf kan je gemakkelijk de leugenaars eruit halen: die 20% van de mensen die op wonderbaarlijke wijze ineens 70 tot 95% van alle voorspellingen goed had! Vervolgens keek Josh wat er gebeurde in het brein als die leugenaars kozen om te liegen, of als ze eerlijk toegaven dat ze een foute voorspelling hadden gedaan. Interessant genoeg zat de grootste activatie bij het moment dat de leugenaars ervoor kozen om NIET te liegen: dan lichtte het hele cognitieve controle systeem op. Opvallend genoeg hadden de niet-leugenaars (die mensen die netjes op 50% correct voorspeld zaten) helemaal geen probleem om eerlijk toe te geven als ze het fout hadden voorspeld: dan was er absoluut geen extra activatie. Dat betekent dus dat eerlijke mensen, in ieder geval in deze situatie, niet eerlijk waren omdat ze harder hun best deden om vooral niet te liegen, ze waren gewoon nooit in verzoeking gebracht door de mogelijkheid om te liegen!
Dus de volgende keer als je je beheerst en toch maar kiest voor de eerlijke weg: weet dat dat betekent dat je dus eigenlijk in je hart een leugenaar bent, want anders zou je nooit hebben overwogen om niet de waarheid te spreken.

Tot zover het rapport van het wetenschapsfront.

2 opmerkingen:

Josan zei

Wat een wonderbaarlijke onderzoeken en wat een fantastiche kennis doen we hier met zijn allen mee op.
Inderdaad, voor ons is de eerste wel erg interessant. Onze kersverse jonge huisgenoot, Dounja, sint-Bernard pup van ruim vier maanden, moet nog heel veel leren. Dat praten en roepen vaak geen zin heeft hebben we al snel ontdekt. Ze kijkt niet op of om en komt vooral als ze het zelf wil, bijvoorbeeld als ze honger heeft. Nu is dus aangetoond dat dit niet ligt aan eigenwijsheid of koppigheid van de hond, maar dat het gewoon een hondelijke eigenschap is!
Voortaan kijken we alleen nog naar haar, blij of boos. Lekker makkelijk. Maar Mart, wat te doen als ze met haar kont naar ons toe staat en onze gezichtsuitdrukking niet kan zien?

Marte zei

Aandacht trekken met geluid kan natuurlijk wel. Het ging er vooral om of honden mensen-emoties kunnen categoriseren als goed en slecht. Wat je misschien hiervan mee kan nemen is dat de inhoud van wat je roept (boze woorden, blije woorden, gibberish) niet uitmaakt. En dat je, als je boosheid of blijheid wil overbrengen je dat het beste met je gezicht kunt doen.

Maar om even de reikwijdte van de resultaten aan te geven, dit was het experiment. Er waren 2 emmers. In een emmer zat wat lekkers. De onderzoeksleider lachte naar 1 emmer en fronste naar de ander. De honden zoeken vervolgens significant vaker in de lach-emmer naar eten. Als de proefleider "no" zei tegen de ene emmer en "good" tegen de andere emmer dan was er geen verschil. Maar ik weet eigenlijk niet eens of ze daarbij een emotionele intonatie gebruikten of niet. Ik bedoel, dat honden geen taal begrijpen, dat wist ik al een tijdje.